16. Old Friends become Enemies | 18. A Remarkable Deliverance |
Philippus, quī patre et frātre mortuīs iam ipse rēx erat, irātus domum profectus, Indōs ad arma vocāvit. Quī eum libenter secūtī sunt; quīn etiam ōlim quendam cīvem suum[1] interfēcērunt, quod rēgis cōnsilia colōnīs prōdiderat.
Complūra iam erant colōnōrum oppida; sed Indī prīmō tantum vīllīs admōvērunt ignīs bovēsque rapuērunt: nam, ā sacerdōtibus monitī, hominem[2] occīdere nūllum ausī sunt, dōnec ā colōnīs ūnus ex ipsōrum[3] numerō vulnerātus est. Tum dēmum, omnibus oppidīs oppugnātīs, caedēs maxima est facta, ac colōnī miserī, aliī[4] cum[5] aquam peterent, aliī cum ā vīllīs in oppida fugerent, undique occīsī sunt.
Ōlim hostēs, cum[6] in[7] castellum quoddam impetum fēcissent sagittāsque ārdentēs mīsissent in tēctum, postrēmō ipsī[8] quoque castellō ignem admovēre cōnātī sunt. Quā rē[9] animadversā, colōnī, quī sē fortiter multās hōrās dēfenderant, omnem salūtis spem iam dēpōnēbant[10]; sed subitō imber[11] coortus est maximus, quo ignēs sunt extīnctī. Quārē Indī cōnātū dēsistere[12] coāctī sunt.
- ↑ suum: of theirs.
- ↑ hominem: standing in contrast to villīs and bovēs of the preceding clause.
- ↑ ipsōrum: their own.
- ↑ aliī … aliī: some … others.
- ↑ cum: as.
- ↑ hostēs, cum: when the enemy. Note the changed order of the English.
- ↑ in: upon.
- ↑ ipsī: modifying castellō.
- ↑ quā rē: this.
- ↑ dēpōnēbant: note the tense.
- ↑ imber (-bris, m.): shower.
- ↑ cōnātu dēsistere: give up (lit. desist from) the attempt.