| 55. The Fall of New London |
|
Ōlim multī armātī[1] Americānī ad Canadam versus iter faciēbant, ut ibi cum Gallīs pugnārent. Quī postrēmō pervēnērunt ad lacum, quī transeundus erat, sī longius prōgredī vellent; in lacū autem ultrō[2] citrōque nāvis longa Gallica nāvigābat, nē quis[3] ibi scaphīs transīre posset.
Americānī scīlicet nāvem longam sibi statim capiendam esse intellēxērunt. Conciliōque convocātō, cum variae sententiae[4] dictae essent, subitō lēgātus quīdam, maximae virtūtis vir, imperātōrī “Ego,” inquit, “sī mihi mīlitēs sex et cuneōs complūrīs dabis, celeriter rem cōnficiam.” Mīlitibus cuneīsque datīs, lēgātus nocte intempestā[5] ad navem longam clam scaphā vectus est; ubi cuneōs sīc īnseruit,[6] ut[7] gubernācula[8] nūllam in partem movērī[9] possent.
Māne Americānī lacum trānsīre coepērunt. Quō animadversō, Gallī, quī nihil suspicābantur, vēlās passīs[10] in hostēs impetum facere cōnātī sunt; at nāvis, ventīs[11] statim ad lītus delāta, facile capta est ā quibusdam Americānīs, quī ad id ipsum[12] in litore moratī erant. Nāve longa captā, scaphae Americānōrum sine ūllō incommodō ad lītus ulterius[13] pervēnērunt, mīlitēsque rursus ad Canadam per montēs silvāsque lēniter prōgressī sunt.
- ↑ armātī: strictly, noun; but the phrase may be rendered freely.
- ↑ ultrō: not as on p. 62, 1. 10; see the Vocab.
- ↑ nē quis: cf. the note on quid, p. 56, l. 1, so that no one.
- ↑ sententiae: cf. sentiō.
- ↑ nocte intempestā: cf. p. 43, l. 5.
- ↑ īnseruit, īnserō, 3, -seruī, -sertus: force in.
- ↑ ut: introducing a clause of result.
- ↑ gubernācula: cf. the illustration facing p. 1.
- ↑ movĕrī: note the last letter of the word.
- ↑ passīs: passis from pandō.
- ↑ ventīs: abl. of means.
- ↑ id ipsum: this very purpose.
- ↑ ulterius: modifier of lītus.